บันทึกอนุทิน
วิชา การอบรมเลี้ยงดูเด็กปฐมวัยที่มีความต้องการพิเศษ
อาจารย์ผู้สอน อ.ตฤณ แจ่มถิน
วันที่ 6 ธันวามคม 2556
เวลาเรียน วันศุกร์ 11:30-14:00 น.
.....................................................................
กิจกรรมการเรียนการสอน
พัฒนาการของเด็กที่มีความต้องการพิเศษ
พัฒนาการ
- การเปลี่ยนแปลงในด้านการทำหน้าที่และวุฒิภาวะของอวัยวะต่างๆ
- ทำให้สามารถทำหน้าที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
เด็กที่มีความบกพร่องทางพัฒนานการ
- มีพัฒนาการล่าช้ากว่าเด็กปกติในวัยเดียวกัน
- พัฒนาการล่าช้าอาจพบเพียงด้านใดด้านหนึ่ง
หรือหลายด้าน
- พัฒนาการล่าช้าในดานหนึ่งอาจส่งผลให้พัฒนาการในด้านอื่ล่าช้าไปด้วย
ปัจจัยที่มีผลต่อพัฒนาการ
- ปัจัยด้านชีวาพ เช่น พันธุกรรม
- ปัจจัยด้านสภาพแวดล้อมก่อนคลอด
- ปัจจัยด้านกรบวนการคลอด
- ปัจจัยด้านสภาพแวดล้อมหลังคลอด
สาเหตุที่ให้เกิดความบกพร่องทางพัฒนาการ
1. โรคทางพันธุกรรม
- เด็กจะมีพัฒนาการล่าช้ามาตั้งแต่เกิดหรือสังเกตได้ในช่วงระยะเวลาที่ไม่นานหลังการเกิด
มักมีลักษณะผิดปกติมาตั้งแต่เกิดร่วมด้วย เช่น ผิวเผือก
ท้าวแสนปม ตาบอดและหูหนวก ดาวน์ซิลโดรม มะเร็ง
เบาหวาน
2. โรคทางระบบประสาท
- เด็กที่มีความกพร่องทางัฒนาการสวนใหญ่ที่มีอาการหรืออาการแสดงทางระบบประสาทร่วมด้วย
- ที่พบบ่อย คือ อาการชัก
3. การติดเชื้อ
- ตั้งแต่ในครรภ์ น้ำหนักตัวแรกเกิดน้อย
ศีรษะเล็กกว่าปกติ อาจมีตับ ม้ามโต การได้ยินบกพร่อง
ต้อกระจก
- นอกจากนี้ การติดเชื้อรุนแรงภายหลังคลอด เช่น
สมองอักเสบ เยื่อหุ้มสมองอักเสบ เป็นสาเหตุที่พบได้บ้าง
4. ความผิดปกติเกี่ยวกับเมตาบอลิซึม
- โรคที่ต้องเป็นปัญหาสาธารณสุขไทย คือ
ไทรอยด์ฮอร์โมนในเลือดต่ำ
5. ภาวะแทรกซ้อนระยะแรกเกิด
- เกิดก่อนกำหนด น้ำหนักตัวแรกเกิดน้อย
และภาวะขาดออกซิเจน
6. สารเคมี
- ตะกั่ว
- เป็นสารที่มีผลกระทบต่อเด็กและมีการศึกษามากที่สุด
- มีอาการซึมเศร้า เคลื่อนไหวช้า ผิวดำหมอง คล้ำเป็นจุดๆ
- ภาวะตับเป็นพิษ
- ระดับสติปัญญาต่ำ
- แอลกอฮอล์ - น้ำหนักแรกเกิดน้อยมีอัตราการเพิ่มน้ำหนักหลังเกิดน้อย ศีรษะเล็ก
- พัฒนาการทางสติปัญญามีความบกพร่อง
- เด็กบกพร่องทางพฤติกรรมและอารมณ์
- Fetal alcohol syndrome,Fas คือ ช่องตาสั้น ริมฝีปากบนเรียบ ยาวและบาง หนังหุ้มหัวตาหนามาก จมูก
แบน และปลายจมูกเชิดขึน
- นิโคติน - น้ำหนักตัวแรกเกิดน้อย ขาดสารอาหารในระยะตั้งครรภ์
- เพิ่มอัตราการตายในวัยทารก
- บกพร่องทางด้านสติปัญญา
- สมาธิสั้น พฤติกรรมก้าวร้าว มีปัญหาด้านการเข้าสังคม
7. การเลี้ยงดูที่ไม่เหมาะสม
รวมทั้งการขาดสารอาหาร
- พัฒนาการล่าช้า อาจพบได้มากกว่า 1 ด้าน
- ปฏิกิริยาสะท้อน (primitive
reflex) ไม่หายไปไหนถึงแม้ในช่วงอายุที่ควรจะหายแล้วก็ตาม
แนวทางการวินิจฉัย
เด็กที่มีความบกพร่องทางพัฒนาการ
1. ซักประวัติ
- โรคประจำตัว
- การเจ็บป่วยในครอบครัว
- ประวัติการฝากครรภ์
- ประวัติเกี่ยวกับคลอด
- พัฒนาการที่ผ่านมา
- การเล่นตามวัย การช่วยเหลือตนเอง
- ปัญหาพฤติกรรม
- ประวัติอื่นๆ
เมื่อซักประวัติแล้ว
จะสามารถบอกได้ว่า
1. ลักษณะพัฒนาการล่าช้าเป็นแบบคงที่หรือถดถอย
2. เด็กมีพัฒนาการช้าหรือไม่ อย่างไร
อยู่ไหนระดับไหน
3. มีข้อบ่งชี้ว่ามีสาเหตุจากโรคทางพันธุกรรมหรือไม่
4. สาเหตุของความบกพร่องทางพัฒนาการนั้นเกิดจากอะไร
5. ขณะนี้เด็กได้รับการช่วยเหลือและฟื้นฟูอย่างไร
2. การตรวจร่างกาย
- ตรวจร่างกายทั่วไปและการเจริญเติบโต
- ภาวะตับม้ามโต
- ผิวหนัง
- ระบบประสาทและวัดศีรษะด้วยเสมอ
- ดูลักษณะของเด็กที่ถูกทารุณกรรม (Child abuse)
- ระบบการมองเห็นและการได้ยิน
3. การสืบค้นทางห้องปฏิบัติการ
4. การประเมินพัฒนาการ
- การประเมินแบบไม่เป็นทางการ
การประเมินที่ใช้เวชปฏิบัติ
- แบบทดสอบ Denver
II
- Gesell DDrawing Test
- แบบประเมินพัฒนาการเด็กตามคู่มือส่งเสริมพัฒนาการเด็กอายุแรกเกิด
- 5 ปี ของสถาบันราชานุกูล
แนวทางในการดูแลรักษา
- หาสาเหตุที่ทำให้เกิดความบกพร่องทางพัฒนาการ
- การตรวจค้นหาความผิดปกติร่วม
- การรักษาหาสาเหตุโดยตรง
- การส่งเสริมพัฒนาการ
- ให้คำปรึกษากับครอบครัว
ขั้นตอนในการดูแลเด็กที่มีความต้องการพิเศษ
1. การคัดกรองพัฒนาการ
2. การประเมินพัฒนาการ
3. การให้การวินิจฉัยและหาสาเหตุ
4. การให้การรักษาและส่งเสริมพัฒนาการ
5. การติดตามและประเมินผลการรักษาเป็นระยะ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น